Nieuw pachtstelsel op komst: meer zekerheid en aandacht voor duurzaamheid

De regels voor pacht worden binnenkort aangepast. Naar verwachting worden er meer pachtvormen aangeboden dan in het huidige pachtstelsel. Ook wordt langlopende pacht gestimuleerd en kortlopende pacht ontmoedigd. Pachters met langere contracten hebben zo meer zekerheid en zouden daardoor sneller investeren in duurzaam bodemgebruik.

 

Dat meldt staatssecretaris Rummenie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur in een besluitenbrief aan de Tweede Kamer. Hierin worden de contouren van het nieuwe pachtstelsel uiteengezet.

Naar verwachting start na de zomer een internetconsultatie, met als doel om het wetsvoorstel begin 2026 naar de Tweede Kamer te sturen. Voor bestaande pachtcontracten komt een overgangsregeling.

 

Wat gaat er veranderen

Alle verwachte wijzigingen op een rijtje:

• Er komt een nieuwe vorm van pacht: de duurzame langlopende pacht. De looptijd is minimaal 24 jaar. Dit moet jonge boeren meer zekerheid bieden voor bedrijfsontwikkeling en de drempel om investeringen te doen verlagen.
• De huidige geliberaliseerde pacht blijft bestaan als kortlopende pacht, maar wordt aangepast. Deze pachtvorm wordt ontmoedigd. De maximale looptijd wordt twaalf jaar. In het voorstel wordt de pachtprijs gekoppeld aan de contractduur: hoe korter het contract, hoe lager de toegestane prijs.
• Er wordt een nieuwe pachtvorm ingevoerd: natuurpacht. Deze pachtvorm richt zich op agrarisch gebruik met extra aandacht voor natuurwaarden, biodiversiteit en langetermijnbeheer van het land. De minimale looptijd wordt zes jaar.
• Naast veranderingen in pachtvormen komt er meer ruimte voor duurzaamheid. Zo kunnen duurzaamheidsafspraken, gericht op duurzaam bodembeheer, landschap, natuur en waterkwaliteit, worden opgenomen in nieuwe én bestaande contracten.
• Voor nieuwe contracten wordt een verplichte bedrijfsmatigheidstoets ingevoerd. Dit moet aantonen dat pachtgronden daadwerkelijk voor bedrijfsmatige agrarische activiteiten worden gebruikt en beschikbaar blijven voor jonge landbouwers of zij-instromers.  

 

Waarom is dit belangrijk?

Het nieuwe pachtstelsel biedt agrarisch ondernemers meer keuzevrijheid door meerdere pachtvormen aan te bieden. Dat zorgt voor meer flexibiliteit én meer zekerheid. Bovendien ligt de nadruk op langetermijndenken en duurzaam grondgebruik, waarbij de invoering van natuurpacht een belangrijke stimulans vormt. Deze vorm moet bijdragen aan het behoud van biodiversiteit en versterking van natuurwaarden, met meerjarige afspraken die zowel ecologische als economische zekerheid kunnen bieden.

 

Hoe bereidt u zich voor?

Hoewel het nog wachten is op de officiële consultatie en concrete wetsteksten, is het goed om alvast na te denken over wat dit nieuwe stelsel voor uw bedrijfsvoering zou kunnen betekenen. Zeker als u op korte termijn te maken krijgt met (her)onderhandelingen over pachtcontracten, is het raadzaam om dit in de gaten te houden.

Vermetten volgt de ontwikkelingen nauwgezet en adviseert u graag over de mogelijke impact voor uw situatie.

 

Meer weten?

Wilt u weten wat dit concreet voor uw bedrijf betekent? Neem dan contact op met een van onze agro-adviseurs. Wij denken graag met u mee.